Isidoro Fagoaga Larrache, gerren arteko mundua konkistatu zuen beratarra
28/12/2022
Isidoro Fagoaga Larrache Beran jaio zen 1893ko apirilaren 4an eta 83 urte zituela hil zen Donostian, 1976ko udaberriaren atarian.
Isidorok musika ikasi ahal izan zuen Nafarroako Foru Aldundiaren beka bati esker, eta hamabost urte besterik ez zituela, 1908an, Buenos Airesera emigratu zuen. Han jarraitu zuen musika ikasten, baina handik denbora gutxira ikasketa beka berri batek Italiako Parma hirira eraman zuen Cleofonte Campanini orkestra zuzendariaren ikasle bihurtzeko.
Lehen Mundu Gerra piztu ondoren, Madrilera joan zen, eta Sanson y Dalila operan debutatu zuen tenore gisa. Debut arrakastatsu honen ondoren, Jesus Guridi euskal konpositoreak 1920an Bizkaian estreinatu zen Amaya operarako kontratatu zuen. 1923tik aurrera Espainian bira bat hasi zuen María LLácer eta Enrique Fernández Arbosen eskutik, La Walkiria eta Parsifal abestien lehen bertsioekin. 20 eta 30eko hamarkada horietan tenor beratarrak arrakasta izan zuen Espainia, Portugal, Italia eta Argentinako antzoki nagusietan.
1925ean Arturo Toscaniniren eskutik Milango Teatro de la Scalako tenore dramatiko ofiziala bihurtu zen. Hamaika urtez antzeztu zuen antzerki honen kartela, ehunka pertsonaia wagneriar interpretatuz, harik eta 1937an, Erromako Opera Antzokian El ocaso de los dioses obrarako entseatzen ari zela, Gernikako bonbardaketaren berri izan eta Italia eta opera uztea erabaki zuen arte.
Berrogeita lau urte zituela, Isidoso Fagoaga Larrache, beti nostalgikoa bere lurraldera itzultzeagatik, Donibane Lohitzunera joan zen, eta han bere alderdi literarioa eta ikertzailea indartu zituen, Alemaniak 1940an Bigarren Mundu Gerran Frantzia inbaditu zuen arte.
1951n Buenos Airesera emigratu zuen berriro. Han argitaratu zituen Garat anaien lehen bi liburuak, baita artikulu eta saiakera ugari ere hainbat egunkaritan, hala nola La Prensa argentinarrean edo El Diario Vascon. 1964an, Isidoro, musikaren legenda bihurtua, Donostian kokatu zen 1976an hil zen arte.